Türkçe-Fiilimsiler

  Fiillere belli ekler getirilerek yapılan ve cümlede isim, sıfat, zarf gibi görevleri üstlenebilen sözcüklere fiilimsi(eylemsi) denir.

      *Sınava çok iyi hazırlandık. (Hazırlandık=Çekimli fiil.)

      *Hazırlandığı konuyu çok iyi anlattı.(Hazırlandığı sıfat görevi gördüğü için fiilimsi.)

          FİİLİMSİLERİN ÖZELLİKLERİ:

1- Türemişlerdir.

2- Cümle içinde isim sıfat ve zarf görevi üstlenebilirler.

3-Fiilimsiler yardımıyka çok uzun cümleler kurulabilir.

4-Fiilimsi olan cümlelerde genelde birden fazla yargı bulunur.

5- Bazı fiilimsi ekleri biçim olarak zaman ekleriyle benzerlik gösterebilir.

6- Şahsa ve zamana göre çekimlenemezler.

   İSİM FİİL (AD-EYLEM/MASTAR)

  Fiil kök ya da gövdelerine getirilen "MA(y)IŞMAK" ekleri ile yapılır.

 *Mardin'e gitmeyi ben de çok istiyorum.(gitmeyi me/ma ekini alarak fiilimsi olmuştur.)

*Onun şiir okuyuşunu çok beğeniyorum.(Okuyuşunu ış/iş ekini alarak fiilimsi olmuştur.)

*Arkadaşlarıyla konuşmak istiyordu.(Konuşmak mak/mek ekini alarak fiilimsi olmuştur.)

                NOT!!! İsim fiil eki olan ma/me ile olumsuzluk eki olan ma/me karıştırılmamalıdır.(Yapmanız gereken sözcüğe bir tane daha ma/me eklemektir. Eğer bozukluk oluyorsa o olumsuzluk ekidir.)

                     NOT!!! İsim fiil ekini alan bazı sözcükler kalıplaşarak kalıcı isim olabilir.(Örn: ekmek, dondurma v.b.)

SIFAT FİİL(ORTAÇ)

Fiil kök ya da gövdelerine getirilen "ANASI MEZAR DİKECEKMİŞ" ekleri ile yapılır.

*Soruyu çözen öğrenciye ödül verilecek.(Çözen)

*Dönülmez akşamın ufkundayız.(Dönülmez)

*Öpülesi eller nasır tutmuş.(Öpülesi)

                    NOT!!! Sıfat fiil ekleri zaman ekleriyle benzerlik gösterebilir. Bunu ayırmanın en kolay yolu tamlama olup olmadığını anlamaktır.

                    NOT!!! Sıfat fiiller de sıfatlar gibi adlaşabilirler. Ama hala fiilimsi özelliğini taşıyabilirler.(Örn: Gelenler(Gelen insanlar.)

                    NOT!!! Sıfat fiil eklerini alan bazı sözcükler kalıplaşarak kalıcı isim olabilirler.(Dolmuş, gelecek v.b.)

ZARF FİİL(BAĞ-FİİL/ULAÇ)

Arkadaşlar aslında bu fiilimsinin ekleri sayamayacağımız kadar(abartıyorum yanlış anlamayın.) çoktur.Ama ben kendime göre şifre geliştirdim. Hepsini kapsamıyor ama genel olarak bilmemiz gerekenler olduğunu düşünüyorum."KEN(y)ALI ASİYE İNCE İP ARAL(la)MADAN (koş)A (koş)A (git)DİĞİNDE (ol)DUKÇA (gençti). Ama bunun yanında bir çok ek var. Bence tek bilmemiz gereken zaman ve durum bildirmeleri. Yükleme "NE ZAMAN?" sorusunu sorarsak(adı üzerinde) zaman bildirmiş olur.Eğer "NASIL?" sorusunu sorarsak durum bildirmiş olur. Bunun yanında sebep, amaç da bildirebilir.

                                            Arkadaşlar bunlar alıntı değildir. Sadece kendi derslerde aldığım notlardan, yardımcı kitapları birbirine katarak yazdım. Lütfen bunları sitenin adını vermeden paylaşmayın. Teşekkürler...